Met de nota ‘Ruimtelijke Strategie 2016: Utrecht kiest voor gezonde groei!’ (RSU) maken we een bewuste keuze voor groei door inbreiding, met - naast Leidsche Rijn - het Beurskwartier en de Merwedekanaalzone als belangrijke nieuwe woningbouwlocaties. Door deze keuze voor inbreiding is het van belang die locaties efficiënt te benutten, onder meer door te bouwen in hogere dichtheden. Naast deze woningbouwlocaties kent de stad met  Binnenstad/Stationsgebied, het Utrecht Science Park en Leidsche Rijn (Centrum) drie economische ontwikkelingsgebieden. Ook in de niet prioritaire gebieden neemt het aantal particuliere initiatieven en investeringen toe en worden mogelijkheden verkend om de groei te faciliteren. Dit laatste geldt bijvoorbeeld voor Maarschalkerweerd in Oost waar door middel van een ontwikkelstrategie wordt onderzocht hoe het gebied een grotere betekenis (onder andere groen en sport) kan krijgen voor de stad en zo een bijdrage kan leveren aan de gezonde groei van de stad. Aanvullend zijn in Oost rondom Galgenwaard initiatieven voor verdichting waarvoor een gebiedsvisie wordt opgesteld. In de wijken West en Noordwest wordt in 2018 gestart met de bouw van de eerste woningen in de Cartesiusdriehoek en de 2^e Daalsedijk/Wisselspoor waar in de komende jaren meer dan 3.500 woningen worden gerealiseerd.

In dit hoofdstuk worden de ontwikkelingen in de prioritaire gebieden uit de RSU beschreven. Wat zijn de opgaven in deze gebieden? Welke mijlpalen zijn in het afgelopen jaar behaald en wat verwachten we in 2018 en verder? De projecten in zowel de prioritaire gebieden als de niet prioritaire gebieden zijn zichtbaar op de projectenkaart.

In Leidsche Rijn zijn tot begin 2018 ongeveer 24.500 woningen in aanbouw of gerealiseerd. Afhankelijk van nieuwe programmaonderdelen in Leidsche Rijn Centrum en Groenewoud komen daar de komende jaren nog ongeveer 8.000 tot 11.000 woningen bij. Met de start van de voorbereiding van die nieuwe programmaonderdelen neemt de te verwachten totale productie in Leidsche Rijn toe van 32.000 naar ongeveer 35.000 woningen. Van de geplande ruim 700.000 m2 kantoorvloeroppervlakte is inmiddels ongeveer 40 procent gerealiseerd. Ook is sinds 1997 ongeveer 68 hectare van de in totaal 120 hectare bedrijfsterrein uitgegeven.

In Grauwaart is de laatste woning in aanbouw genomen. In totaal zijn in Leidsche Rijn in 2017 1.550 woningen in aanbouw genomen. De bouw van sociale woningbouw in Rijnvliet is van start gegaan. In Leeuwesteyn is een eerste tender afgerond en zijn tenders voor drie bouwvelden gestart. In Leidsche Rijn Centrum zijn vijf tenders voor woningbouwprojecten gestart. Het project Place2BU/Skaeve Huse is opgeleverd (510 tijdelijke woningen). Bovendien zijn delen van Rijnvliet, Leeuwesteyn en Leidsche Rijn Centrum Oost bouwrijp gemaakt. Het bestemmingsplan Leeuwesteyn is vastgesteld. Voor Haarrijn en Haarzicht zijn bestemmingsplannen voorbereid. Met de Groep Haarzicht is een anterieure overeenkomst afgesloten voor de bouw van maximaal 555 woningen. Met Volker Wessels, Loostad en KWS is een intentieovereenkomst afgesloten voor de ontwikkeling van Groenewoud. Er is begonnen met de aanleg van het busstation in Leidsche Rijn Centrum. Onder grote publieke belangstelling is de 2e spoorbrug ingehesen. Bovendien is de Dafne Schippersbrug in gebruik genomen.

In het eerste kwartaal van 2018 worden de eerste woningen in Leidsche Rijn Centrum opgeleverd. In het voorjaar wordt het kernwinkelgebied van Leidsche Rijn Centrum geopend. In Leidsche Rijn Centrum Noord worden de eerste 250 woningen opgeleverd. Er wordt een ontwikkelaar geselecteerd voor de bouw van 800 tot 1200 woningen op de hoogbouwkavel. In 2018 start de bouw van woningen in Leeuwesteyn. Bovendien wordt daar een tijdelijke vestiging van de Mavo 10 in gebruik genomen. Het ROC heeft aangegeven af te zien van vestiging in Leidsche Rijn Centrum.

Bij alle nieuwe tenders in Leidsche Rijn Centrum en Leeuwesteyn wordt beperking van de warmtevraag vereist doordat moet worden voldaan aan BENG 1, vooruitlopend op aanpassing van de wettelijke regeling. Ook wordt geselecteerd op aandacht voor circulair bouwen en gezond stedelijk leven voor iedereen. Voor Hoge Weide wordt een laatste tender voorbereid.  
In Haarzicht worden minder sociale huurwoningen gerealiseerd dan oorspronkelijk de bedoeling was. Daar staat tegenover dat in lijn met Motie 167/2017 in Leidsche Rijn in diverse projecten extra sociale woningbouw wordt gerealiseerd. Dit betreft met name 61 aan Haarrijn toegevoegde woningen alsmede dertien woningen in Terwijde. Door twee ontwikkelaars worden daarnaast extra woningen in Leidsche Rijn Centrum Noord (250 door Sustay) en Oost (600 in plaats van 200 door Changes) gerealiseerd beneden de sociale huurprijsgrens. In Leidsche Rijn Centrum Zuid wordt overlegd met twee corporaties over de realisatie van 280 sociale huurwoningen bovenop de lopende prestatieafspraken en naast een contingent middenhuur. Ook op de hoogbouwkavel (minimaal 160) en in Groenewoud (minimaal 200) worden naast middenhuur sociale huurwoningen in het programma opgenomen waarmee in het oorspronkelijke programma geen rekening was gehouden. Deze in totaal ongeveer 1000 extra sociale huurwoningen in Leidsche Rijn Centrum en Groenewoud maken deel uit van het totaal van ongeveer 3000 woningen die in Leidsche Rijn extra worden gebouwd.

Voor de ontwikkeling van Groenewoud heeft de ontwikkelaar aangegeven er naar te streven in het voorjaar van 2018 een Stedenbouwkundig plan (SP) te hebben opgesteld. Na akkoord door het college wordt dit aan de Raad voorgelegd. Parallel daaraan wordt gestudeerd op de verdere ontwikkeling van Papendorp. Enerzijds vanwege de mogelijkheden om een meer gemengd programma te realiseren in aansluiting op Groenewoud, anderzijds om de bereikbaarheid van de woningbouw en de kantoren te verzekeren.

Bouw en oplevering van woningen vindt in 2018 verder vooral plaats in Hoge Weide, Leeuwesteyn, Rijnvliet en Leidsche Rijn Centrum. In Haarzicht worden de eerste woningen gebouwd. Voor het ondergronds brengen van de hoogspanningsleiding in Rijnvliet en Strijkviertel worden voorbereidingen getroffen. We zoeken naar mogelijkheden om te voorzien in het tekort aan speelgelegenheid voor jeugd van 12-18 jaar.
 In 2018 werken we aan vestiging van een hotel in Papendorp. De laatste uitgeefbare kavels op bedrijventerrein Oudenrijn willen we beschikbaar krijgen voor vestiging van kantoren. Naast de winkels en woningen in Leidsche Rijn Centrum Kern is er ook voor de kantoren in het winkelgebied voldoende animo. In Leidsche Rijn Centrum Noord zien we wat voorzichtige initiatieven voor vestiging van nieuwe kantoren. Uitgifte van bedrijfsterrein concentreert zich in Haarrijn.

Via deze link kunt u alle projecten in dit gebied bekijken.

Het uiteindelijke doel van de aanpak Stationsgebied is om een nieuw centrum van Utrecht te realiseren door van het nieuwe Stationsgebied en het historische centrum een geheel te maken. Sinds de bouw van Hoog Catharijne was er sprake van achterstallig onderhoud, verloedering, een groeiend aantal reizigers, een groeiend aantal inwoners van de stad én een behoefte om het water weer terug in de singel te krijgen. Met de bouw van het nieuwe Stationsgebied pakken we dit allemaal tegelijk aan. De leefbaarheid en veiligheid worden verbeterd. Er komt meer ruimte voor cultuur, ontspanning, een betere bereikbaarheid én het water komt terug in de singel. Tegelijkertijd maken we het gebied een stuk duurzamer, scheppen we steeds meer ruimte voor fietsers en voetgangers -de Moreelsebrug is daar een goed voorbeeld van- en faciliteren we de groei van het openbaar vervoer. We bouwen in totaal ongeveer 5.300 woningen, waarvan een groot deel in het (hoogstedelijke) Beurskwartier. Het Stationsgebied is, landelijk gezien, één van de meest kansrijke kantorenlocaties.

De bouw van het nieuwe stationsgebied is een hechte samenwerking tussen gemeente Utrecht, Klepierre, NS, ProRail en Jaarbeurs. Inmiddels zijn ook nieuwe ontwikkelaars en beleggers bij deze samenwerking aangehaakt zoals het Rijksvastgoedbedrijf, ABC Planontwikkeling (en Delta Lloyd), Dura Vermeer/Vorm, CBRE, Amrâth (en SPF/Spoorweg Pensioenfonds) en Wessels Zeist.

Hoewel het Station af is, werken we nog hard door aan de verbetering van de bereikbaarheid. De aanleg van het definitieve bus- en tram station aan de Centrumzijde is nog steeds een grote uitdaging maar is volgens de planning in 2019 gereed.

Ook 2017 was weer een intensief bouwjaar voor het Stationsgebied, zowel op het gebied van infrastructuur en openbare ruimte als voor de vastgoedprojecten. Zo is met belangstelling en met bezoekers uit binnen- en buitenland het eerste deel van de Stationspleinstalling geopend; de grootste fietsenstalling ter wereld. Dezelfde belangstelling heeft de bouw van het ‘bollendak’ boven het Stationsplein, dat samen met het plein zelf is geopend in februari 2018. Met het verleggen van de loopstromen is een geheel nieuwe verbinding ontstaan tussen station Utrecht Centraal en Hoog Catharijne en de binnenstad. Verder is aan de oostkant van het Entreegebouw Hoog Catharijne geopend en is de bouw gestart van het Noordgebouw waarin een hotel, appartementen, kantoren en een aantal winkels komen. Ook is begonnen met de bouw van Het Platform, bovenop het nieuwe tram-busstation van Utrecht Centraal. Tenslotte is het plan voor het laatste stuk Singel gepresenteerd: stromend water, meer bomen, meer planten, meer vogels, aandacht voor de historie en een fijne plek om te zijn voor iedereen; dat zijn de uitgangspunten van het ontwerp van het nieuwe deel van de singel tussen de Marga Klompébrug en de Bartholomeïbrug.

Aan de westkant is zichtbaar dat in hoog tempo wordt gewerkt aan de bouw van 270 appartementen aan de Van Sijpesteijnkade. Het rijksmonument in het midden, huisnummer 25, blijft staan en wordt onderdeel van de woontoren. Daarnaast is de bouw gevorderd van de projecten Rijkskantoor De Knoop, het WTC en de parkeergarage onder het Jaarbeursplein die allemaal dit jaar worden afgerond en in gebruik genomen. Het ontwikkelconsortium G&S Vastgoed en Kondor Wessels Projecten heeft met hun groene en duurzame plan Wonderwoods de door de gemeente uitgeschreven tender gewonnen voor de locatie aan de Jaarbeursboulevard.

Ondanks al deze bouwwerkzaamheden is dit intensief gebruikte gebied goed toegankelijk gebleven tijdens de werkzaamheden. De actieve bijdrage van de belangengroepen toegankelijkheid Stationsgebied is hierbij zeer waardevol geweest. In de opdrachten wordt het aspect Social Return nadrukkelijk meegenomen, dit fungeert als vliegwiel om mensen aan de slag te helpen.

Programmatabel Stationsgebied Fase 1

De programmatabel is ten opzichte van 2017 ongewijzigd gebleven. De tabel is gebaseerd op het vastgestelde Structuurplan van december 2006. Momenteel wordt gewerkt aan de uitwerking van Omgevingsvisie Beurskwartier en Lombokplein, waarin onder meer de programmering aan de orde komt. Op basis daarvan wordt te zijner tijd een uitsplitsing gemaakt van de programmatabel fase 1 en fase 2 en ter besluitvorming voorgelegd.

Tweede Fase: Beurskwartier en Lombokplein
2016 en 2017 hebben in het teken gestaan van de totstandkoming van de Omgevingsvisie (voorheen structuurvisie) Beurskwartier en Lombokplein die in nauwe samenspraak met bewoners en andere belanghebbenden is gemaakt. De participatiegesprekken en de onderzoeken hebben in eerste instantie geleid tot zeven keuzedocumenten: identiteit, structuur, stad op ooghoogte, gezondheid, duurzaamheid, mobiliteit en ontwikkelstrategie. Over deze onderwerpen kregen burgers en politici de kans zich een mening te vormen. Vervolgens zijn deze meningen tegen het licht gehouden en tegen elkaar afgewogen, wat heeft geleid tot een concept omgevingsvisie Beurskwartier/Lombokplein.

Eind 2017 heeft de raad het belangrijke besluit genomen om de Omgevingsvisie Beurskwartier en Lombokplein –met nog enkele onderzoeksopdrachten- verder uit te werken in een Stedenbouwkundig Programma van Eisen (SpvE) en een Functioneel Ontwerp voor de openbare ruimte. Randvoorwaarden en deelprojecten, zoals tijdelijke maatregelen op het Westplein, placemaking en de expeditiebrug over het Merwedekanaal worden opgestart of gecontinueerd.

De ambitie om van de historische binnenstad en het vernieuwde Stationsgebied één geheel te maken is eind 2018 weer een enorme stap verder. De meeste vastgoedontwikkelingen zijn dan opgeleverd of in uitvoering.
De complexe inpassing van de Uithoflijn, de vele vastgoedontwikkelingen en de bouw van extra fietsenstallingen zijn grote uitdagingen bij het bouwen in een functionerend gebied.

In 2018 wordt de eerste fase voortgezet in de planvoorbereiding en realisatie van diverse deelplannen en het daarbij behorende communicatie-en omgevingsmanagement. Met name de planbegeleiding van Smakkelaarsveld, Wonderwoods en de Galaxy Tower (Amrâth hotel- en woongebouw) gaat een grote rol spelen.  Voor fase 2 wordt de vastgestelde omgevingsvisie verder uitgewerkt; door de Jaarbeurs wordt een Masterplan 2.0 opgesteld, voor het Lombokplein wordt een SPVE gemaakt en voor het Lombokplein wordt een omgevingsplan opgesteld.

In 2017 is gestart met de inventarisatie van kansen en mogelijkheden voor placemaking. In 2018 wordt dit concreet gestart met een placegame, om gezamenlijk met buurtbewoners tot een programma voor activiteiten en tijdelijke inrichting op onder meer het Westplein te komen. Bij het Beurskwartier wordt gewerkt aan het opzetten van een placemakingscoalitie.

Doordat de loopstromen aan de centrumzijde zijn verlegd naar het Stationsplein, kan de sloop van de Stationstraverse worden afgerond. Daarnaast wordt aan de centrumzijde in 2018 verder gebouwd aan het tram-busstation. Als dit project is afgerond kan een belangrijk deel van de bussen, die nu nog halteren op het tijdelijk busstation op het Jaarbeursplein, worden verplaatst naar de definitieve locatie. Logistiek een zeer grote puzzel voor overheden en marktpartijen, met bijbehorende risico’s.

De definitieve herinrichting van het Vredenburgplein, inclusief het door bewoners gekozen kunstwerk Marktmozaïek, vindt plaats vanaf het eerste kwartaal van 2018 en duurt tot eind 2018. De nieuwe parkeergarage Jaarbeursplein wordt dit jaar in gebruik genomen en het plein daarboven is eind 2018 opnieuw ingericht. De Knoopstalling opent in het voorjaar met plek voor 3.000 fietsen.

Ook nu zijn de balansen voor de bomen in het Stationsgebied en van het fietsparkeren weer geheel geactualiseerd. In de fietsparkeer balans worden de ontwikkelingen rond het fietsparkeren beschreven tussen 2007 en 2020. Ook de bomenbalans beschrijft de ontwikkelingen, met een prognose tot 2025. Via de links kunt u de bomenbalans en fietsparkeerbalans vinden.

Continue aandacht voor omgevingsmanagement en communicatie
Bouwen in het hart van de stad vraagt om continue aandacht voor de omgeving. Vertellen wat je doet, hoe je dit doet, een luisterend oor bieden, netjes werken, zijn slechts aan aantal ingrediënten om dit waar te maken. De intensieve samenwerking tussen de afzonderlijke projecten, de uitvoeringscoördinatoren, de gebiedscommunicatie in combinatie met 24/7 alert zijn, dragen hier aan bij. Essentieel hierin is elkaar aanspreken op houding en gedrag en gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor het geheel willen dragen. Een groot deel van de communicatie verzorgen we samen met de partijen om ons heen. Het Infocentrum op de begane grond vervult voor duizenden bezoekers uit binnen- en buitenland een belangrijke PR-functie voor de stad.

Participatieve aanpak Smakkelaarsveld en Catharijnesingel
Voor zowel het Smakkelaarsveld als het tweede, zuidelijk deel van de Catharijnesingel, wordt gewerkt met een intensieve vorm van participatie. Voor de Catharijnesingel geldt dit voor de kaders waarbinnen het ontwerp en de realisatie plaatsvinden. Deze zijn bepaald en vastgesteld in samenspraak met interne en externe stakeholders (omwonenden, stichtingen, bedrijven). In 2018 worden de voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd. De fysieke herinrichting start naar verwachting medio 2019. De oplevering staat gepland voor het derde kwartaal van 2020; dan kan er weer een rondje singels worden gevaren.

Voor Smakkelaarsveld is in maart 2016 door de raad de voorkeur uitgesproken voor het model ‘Park+’ (park en vastgoedontwikkeling), waarbij ontwikkeling van het gebied als integraal onderdeel van de stad het uitgangspunt is. Daarbij is de opdracht meegegeven om een marktconsultatie te houden waarbij verschillende wensen en voorstellen uit de raad worden meegenomen en meegewogen. Dit zijn onder meer: de doorgetrokken Leidsche Rijn, een groen park, een duurzaam woonprogramma met eventueel aanvullende programmaonderdelen, vernieuwende mobiliteitsconcepten en een overkluizing van de trambaan. Inmiddels zijn drie partijen geselecteerd die samen met de gemeente en de stad, in concurrentie met elkaar, aan de slag zijn gegaan met het maken van een visie en een ontwerp. Een stadstenderteam, met bewoners en ondernemers uit de directe omgeving en uit de stad, bewaakt tijdens deze tender of de marktpartijen recht doen aan de opgehaalde informatie uit de stad. Halverwege 2018 wordt het beste plan gekozen en krijgt de winnende partij de opdracht het definitieve ontwerp te maken. Wanneer dat gereed is, kan gestart worden met de bouw en herontwikkeling van het gebied. De planning is dat in 2022 het Smakkelaarsveld, inclusief het water, klaar zijn voor gebruik.

Via deze link kunt u alle projecten in dit gebied bekijken.

De Merwedekanaalzone is in de Ruimtelijke Strategie Utrecht (RSU - 2016) aangewezen als één van de prioritaire verdichtingslocaties. De komende vijftien jaar verandert de Merwedekanaalzone in een hoogstedelijke, gezonde stadswijk. De focus van de ontwikkeling ligt in de deelgebieden 4, 5 en 6 van de Merwedekanaalzone. Deze deelgebieden liggen tussen de Dr. M.A. Tellegenlaan (bij de Villa Jongerius) en de rijksweg 12. De Merwedekanaalzone is al in transformatie. De afgelopen jaren zijn bijvoorbeeld de Villa Jongerius en de Cereol fabriek gerenoveerd en getransformeerd tot wonen en (horeca)voorzieningen. Met de oplevering van City Campus Max (2009) aan het Europaplein en het naastgelegen Pax en Lux (2016) zijn al ruim 1.250 studenten- en startersappartementen in het gebied gebouwd.

Onderzocht wordt hoe de Merwedekanaalzone verder kan transformeren van een gesloten verouderd bedrijventerrein naar een gezonde levendige stadswijk, waarbij mogelijk 6.000 tot 10.000 woningen worden gerealiseerd. De bouw van deze woningen wordt uiteraard gecombineerd met diverse andere stedelijke functies, zoals scholen, kleine bedrijven, winkels, gezondheidscentrum en hoogwaardige openbare ruimte met veel groen.

Om een goede afweging te maken tussen de ambities en de mogelijkheden voor het ontwikkelen van een gezonde levendige stadswijk in de Merwedekanaalzone, zijn in 2017 een Omgevingsvisie Merwedekanaalzone, deel 1 “De Ruimtelijke Agenda” en een milieueffectrapportage (MER) opgesteld en op 8 februari 2018 vastgesteld in de raad. De Omgevingsvisie vormt het planologisch kader- en ambitiedocument, op basis van het bestaande beleid. Deze besluitvorming vormt een belangrijke stap in de transformatie van de Merwedekanaalzone naar een levendige en gezonde stadswijk.

In de MER wordt de milieutechnische haalbaarheid van de plannen onderzocht. De MER is daarmee een belangrijk hulpmiddel voor de gemeente (en de betrokken stakeholders) om de juiste randvoorwaarden voor een duurzame en gezonde stedelijke ontwikkeling te formuleren. De MER geeft aan, dat er binnen het bestaande beleid ruimte is om te bouwen tot 100 woningen per hectare in de autoluwe variant. Dit impliceert, dat met het vaststellen van de Omgevingsvisie, deel 1 en de MER tot maximaal 6.000 woningen in de Merwedekanaalzone (deelgebieden 4,5 en 6) kunnen worden toegevoegd. Het ontwikkelgebied is namelijk ongeveer 60 hectare groot. Met de nu vastgestelde Omgevingsvisie/MER kunnen de lopende projecten, zoals Defensieterrein, de ontwikkeling van woningen aan de Eendrachtlaan 10 en de nieuwbouw van het Holland Casino aan de Winthontlaan verder tot uitvoering worden gebracht. De Omgevingsvisie Merwedekanaalzone en MER zijn opgesteld in een participatief traject, met verschillende stadsgesprekken, overleg met belangengroeperingen e.d.

In deelgebied 4 (tussen de Dr. M.A. Tellegenlaan en de Wilhelminalaan) is de transformatie al goed zichtbaar. Het monumentale Jongeriuscomplex bestaande uit een villa, tuin en voormalig kantoor uit de jaren ‘30 is gerestaureerd en heeft een functie voor congres- en vergadervoorzieningen gekregen. In 2017 is vervolgens gestart met de restauratie van het achterliggende kantoor. Het voormalige Defensieterrein – naast het Jongeriuscomplex - is in opdracht van eigenaar Rijksvastgoedbedrijf in 2017 gesloopt en de grond is gesaneerd. Op dit moment werkt de beoogd ontwikkelaar BPD aan het stedenbouwkundig plan voor het realiseren van 600 woningen en aan de uitwerking van het inrichtingsplan voor de openbare ruimte. In 2017 is het bestemmingsplan Defensieterrein opgesteld en 8 februari 2018 is het bestemmingsplan door de raad vastgesteld. Naar verwachting start begin 2019 de bouw van de eerste woningen.

In 2017 is ook constructief overleg gevoerd met Eneco over de toekomst van de HulpWarmteCentrale (voor stadsverwarming) aan de Kanaalweg. De afspraken worden verder uitgewerkt in een contract om de HulpWarmteCentrale om te bouwen tot een Warmtoverslagstation. Hierdoor worden de hindercontouren weggenomen en daarmee de mogelijke belemmering voor woningbouw. Hierdoor kan naar verwachting ook de woningbouw aan de Wilhelminawerf (Kanaalweg 59) starten.

In deelgebied 5, Merwede (tussen de Wilhelminalaan en Beneluxlaan) vindt overleg plaats tussen de eigenaren, ontwikkelaars, gebruikers, belanghebbenden en belangstellenden, provincie en gemeente over de transformatie van het deelgebied met ongeveer 4.000 – 6.000 woningen en bijbehorende voorzieningen. Of een dergelijke dichtheid mogelijk en wenselijk is, wordt onder meer onderzocht in de Omgevingsvisie, deel 2, het uitwerkingsplan. Ook hebben de samenwerkende zeven grondeigenaren opdracht verleend aan een ontwerpteam, bestaande uit een aantal externe bureaus onder leiding van een stedenbouwkundig bureau, voor het opstellen van een stedenbouwkundig plan voor deelgebied 5. De gemeente neemt als eigenaar van het voormalige OPG-terrein en de busstalling actief deel aan deze planontwikkeling. In onze opdracht is onderzoek gedaan naar de gebouwen en gebruikers van de gemeentelijke locatie OPG-terrein en busstalling. De onderzoeksresultaten worden verwerkt om in 2018 de besluitvorming voor te bereiden over de toekomstige ontwikkeling van het complex en de mogelijkheden voor de bestaande gebruikers.

In deelgebied 6  (tussen de Beneluxlaan en de A12) wordt een aantal initiatieven voor transformatie naar woningbouw meer concreet. In 2016 waren er in dit deelgebied nog geen bewoners. In 2017 wel. Het kantoor Vliegend Hertlaan 1 is in 2017 bijvoorbeeld getransformeerd naar gemeubileerde (huur-)studio’s. Voor het naastgelegen kantoorpand aan de Eendrachtlaan 10 is een initiatief voor een sloop-nieuwbouw ontwikkeling naar een appartementencomplex met 200 woningen. Daarnaast zijn er verschillende initiatieven in het kantorencomplex Stadspoort Zuid (het voormalige Kanaalcentrum) aan de Europalaan 100-500. Een gedeelte van het kantorencomplex is tijdelijk getransformeerd naar wonen. Ook is er een tweede vestiging geopend van De Stadstuin en is het bedrijf Kan-toren gevestigd om kleine, creatieve bedrijven huisvesting te kunnen bieden. Ook de horecavestiging “Southpark” is in dit complex in 2017 gevestigd.
Aan de Winthontlaan is een initiatief voor de vestiging van Holland Casino. Het Van der Valk hotel en de naastgelegen kantoren/bedrijven aan de Winthontlaan zijn maart 2017 geopend.

In 2018 wordt onderzocht of de ambitie om verder te verdichten naar 6.000 - 10.000 woningen en ander programma in het gebied wenselijk is – en zo ja – onder welke voorwaarden. Om de ambitie voor verdere verdichting mogelijk te maken moeten bestaande gemeentelijke beleidsuitgangspunten worden aangepast. In de Omgevingsvisie deel 1 zijn hiervoor onderzoeksvragen en ambities geformuleerd, die in 2018 worden uitgewerkt in de keuzes en kaders voor de Omgevingsvisie deel 2 ‘Het Uitwerkingsplan’. Dit zijn onderzoeksvragen op het gebied van onder meer mobiliteit, energie, gezond stedelijk leven, ruimtelijke kwaliteit en de ontwikkelstrategie.
De Omgevingsvisie, deel 2 zal eind 2018 gereed zijn ten behoeve van het bestuurlijk besluitvormingstraject. Voor de verdere transformatie is ook een aantal randvoorwaarden essentieel, zoals het verplaatsen van de busstalling. Hiertoe heeft de concessiehouder (provincie Utrecht) in 2017 besloten. In 2018 wordt de verplaatsing verder voorbereid. Ook wordt ingezet op het terugbrengen van milieuhinder-zoneringen, waaronder het beëindigen van de LPG-vulpunten aan de Europalaan.

Belangrijke mijlpalen voor 2018 in deelgebied 4 zijn het vaststellen van het stedenbouwkundig plan en de exploitatieovereenkomst met beoogd ontwikkelaar voor het Defensieterrein. Een overeenkomst met Eneco over de afbouw van de HulpWarmteCentrale en start van de sanering/bouw Wilhelminawerf (Kanaalweg 59).

In deelgebied 5 zijn te verwachten resultaten het opstellen van het Stedenbouwkundig Plan Merwede en het opstellen van een Samenwerkingsovereenkomst met de zes samenwerkende grondeigenaren en de gemeente.
De raad heeft in 2017 besloten tot afbouw van de Tippelzone (motie 2017-147). Een definitieve sluitingsdatum is nog niet bepaald. Onderzocht wordt of tijdelijke inpassing in Merwedekanaalzone een mogelijkheid bij afbouw is. Met de Voorjaarsnota 2018 wordt de raad nader over de mogelijkheden geïnformeerd.

In deelgebied 6 onderzoeken wij in 2018 de mogelijkheden van samenwerking tussen de verschillende eigenaren. In maart 2018 is een bijeenkomst gepland, waarbij de eigenaren worden uitgenodigd om nader kennis te maken en te onderzoeken of er belangstelling bestaat om een gezamenlijke ontwikkelvisie op te stellen.

Een intensief participatietraject wordt ingezet bij de transformatie van de Merwedekanaalzone, waarbij de belangen van woonbootbewoners, omwonenden in met name Rivierenwijk, Dichterswijk en Transwijk, de roeiers en de belangen van de bestaande gebruikers nadrukkelijk onderdeel zijn van de planvorming. Een klankbordgroep is hiervoor in 2018 onder meer ingesteld.

Via deze link kunt u alle projecten in dit gebied bekijken.

Het gebied Utrecht Science Park (USP)/Rijnsweerd is in de RSU aangewezen als één van de drie economische kerngebieden van Utrecht; met meer dan 31.000 banen, 50.000 studenten en ongeveer 70.000 bezoekers per dag, is het gebied een economische motor voor de stad en regio. De opgave in dit gebied heeft primair als doel de ruimte en randvoorwaarden te blijven creëren voor de verdere groei van het USP/Rijnsweerd. Daarbij draait het om drie vraagstukken waarbij duurzame gezonde verstedelijking het leidend principe is:

1. Het creëren van fysieke ruimte voor activiteiten en bedrijvigheid, zodat er een aantrekkelijk vestigingsklimaat is voor startups, scale-ups en grownups. Ook in de toekomst moet in de omgeving van het sciencepark voldoende ruimte worden geboden voor doorontwikkeling van innovaties en valorisatie.
2. De bereikbaarheid van het sciencepark en omliggende gebieden; wat is nodig om na de aanleg van de tram het gebied bereikbaar te houden?
3. Het maken van een aantrekkelijke en leefbare ontmoetingsplek die in verbinding staat met het centrum van Utrecht en de omgeving.

In de Ruimtelijke Strategie Utrecht wordt aangegeven dat er veel kansen liggen om het kantorengebied Rijnsweerd op een gezonde manier economisch en ruimtelijk verder te ontwikkelen. De relatie leggen met het Utrecht Science Park (USP) aan de ene kant en verbeteren van de verbinding met de stad zijn daarbij uitgangspunten.

Rijnsweerd was lange tijd het typisch voorbeeld van een kantorenpark, maar raakt verouderd.  Eigenaren en huurders willen samen met de gemeente het gebied weer toekomstbestendig maken en veranderen in een aantrekkelijk werk- en woongebied in de stad. Op die manier kan ook de verbinding met de stad worden verbeterd. Daarom hebben in 2017 de Stichting Kantorenpark Rijnsweerd en de gemeente gezamenlijk een Ambitiedocument opgesteld. Het is een eerste stap en opening voor gesprek met de stad over de toekomst van dit gebied. Het concept Ambitiedocument beschrijft de aanleiding, de urgentie en ambities om Kantorenpark Rijnsweerd te transformeren van een monofunctioneel kantorenpark naar een gemixt stedelijk werkgebied waar interactie en innovatie voorop staan.

Het haalbaarheidsonderzoek naar de definitieve huisvesting van de International School Utrecht in het USP De Uithof is in januari 2018 afgerond. De gemeente, ISUtrecht en de Universiteit Utrecht hebben dit onderzoek gezamenlijk opgesteld en vastgesteld. Met de uitkomst van dit onderzoek is duidelijk geworden dat het in principe mogelijk is de nieuwbouw van ISUtrecht op de locatie in het USP De Uithof te realiseren. Belangrijke voorwaarde is dat stevig moet worden ingezet op mobiliteitsmaatregelen, om de verkeerstoename als gevolg van de school te beperken.

Gezamenlijk met de USP-partners is in 2017 een studie opgestart naar de lange termijn ontsluitingsstructuur van de gebieden Utrecht Science Park en Rijnsweerd. Onderzocht wordt wat de gewenste en toekomst vaste ontsluitingsstructuur van het gebied USP en Rijnsweerd is op lange termijn (2030/2040) voor alle modaliteiten (auto, OV, fiets en voetganger, inclusief parkeren).

Bij het zoeken naar ontwikkelruimte wordt onderscheid gemaakt tussen ruimte op het USP zelf en ruimte in Rijnsweerd. De Universiteit Utrecht heeft in 2017 een begin gemaakt met een campusvisie voor het USP gebied waarbij die ontwikkelruimte wordt verkend. Voor Rijnsweerd zal het concept Ambitiedocument in 2018 definitief worden gemaakt. Beide documenten vormen input voor de volgende stap: een omgevingsvisie voor dit gebied. Met deze omgevingsvisie wordt een actueel ruimtelijk kader opgesteld om richting te geven aan mogelijke nieuwe ontwikkelingen die zich in het gebied aandienen.

Bij de uitwerking van de omgevingsvisie voor USP/Rijnsweerd wordt ook een relatie gelegd met het naastgelegen Maarschalkerweerd en Galgenwaard. Voor Maarschalkerweerd wordt in de ontwikkelstrategie Maarschalkerweerd onderzocht hoe het gebied een grotere betekenis kan krijgen voor de stad en zo een bijdrage kan leveren aan de gezonde groei van de stad. Daarin worden ook de resultaten verwerkt uit de gebiedsverkenning Galgenwaard die is gericht op vastgoedontwikkeling rondom het stadion.

Naast het maken van een visie voor toekomstige (bouw)ontwikkelingen, wordt in 2018 flink gebouwd op het USP. Zo wordt in 2018 het Prinses Máxima Centrum geopend en opent ook de Hogeschool Utrecht een nieuw faculteitsgebouw aan de Heidelberglaan. De Universiteit Utrecht opent in het noord-west cluster van het Utrecht Science Park een nieuw kantoorgebouw voor de faculteit Geowetenschappen. Ook bouwt de Universiteit een bestaand laboratorium om tot Earth Simulation Lab. De bouwactiviteiten voor de nieuwbouw van het RIVM aan de Weg tot de Wetenschap zijn in volle gang. Voor de Internationalschool Utrecht is de volgende planfase gestart. In Rijnsweerd is de verwachting dat in 2018 ook een Stedenbouwkundig Programma van Eisen wordt afgerond voor het gebied Archimedeslaan 16.

Voor de opgave bereikbaarheid is het van belang om in 2018 scherp te krijgen welke oplossingsrichting nodig is om het gebied bereikbaar te houden en daarmee te kunnen ontwikkelen. Dat wordt gedaan door de gezamenlijke studie naar de toekomstige ontsluitingsstructuur voor dit gebied die in 2018 wordt afgerond. Dit hangt sterk samen met het programma U Ned, waarin gekeken wordt naar de bereikbaarheid van de stad en regio.

Bij het maken van een aantrekkelijke en leefbare ontmoetingsplek gaat het om een mix van functies, een aantrekkelijke openbare ruimte en verbinding met het groen. Net als de hierboven genoemde opgaven is samenwerking met alle partners in het gebied op dit punt cruciaal. Het werken aan deze opgave betekent daarom vooral ook investeren in samenwerking met partners als de Universiteit Utrecht, Stichting USP, Hogeschool Utrecht UMCU, SKR enzovoort.

Via deze link kunt u alle projecten in dit gebied bekijken.